HELMUT WALSER SMITH
Kręgi przemocy

PRZECZYTAJ FRAGMENT KSIĄŻKI

PREMIERA: 28 KWIETNIA / WYSYŁKA W 48 GODZIN

Przełożył Mariusz Gądek

Gdy w 1900 roku w różnych punktach Chojnic, niewielkiego miasteczka w Prusach Zachodnich, zostają znalezione fragmenty ciała gimnazjalisty Ernsta Wintera, lokalna społeczność przeżywa wstrząs. Podejrzenie szybko pada na żydowskiego rzeźnika, który według pogłosek zabił osiemnastolatka i wykorzystał jego krew do wypieku macy. Z czasem nastroje antysemickie nabrzmiewają do tego stopnia, że rząd ogłasza najwyższą w historii Cesarstwa Niemieckiego nagrodę za pomoc w schwytaniu sprawcy. Helmut Walser Smith w swojej pasjonującej książce, sytuującej się na przecięciu reportażu historycznego i eseju antropologicznego, analizuje rytualny wymiar przemocy wymierzonej w Żydów i przygląda się rozwojowi dyskursu antysemickiego, składającego się z plotek przekazywanych z ust do ust, artykułów w prasie oraz innych materiałów inspirowanych ówczesnymi wydarzeniami.
Autor Kręgów przemocy z detektywistyczną skrupulatnością rekonstruuje wypadki w Chojnicach, wpisując je w szerszy kontekst historyczny, społeczny i kulturowy. Efektem tej próby jest fascynujące studium przypadku, które dzięki wielości perspektyw rzuca nowe światło na mit mordu rytualnego – jeden z najmroczniejszych składników europejskiej wyobraźni.

Wielki Tydzień był czasem, w którym zaostrzały się podziały społeczne między Żydami a chrześcijanami. Według dekretów soboru laterańskiego IV z 1215 roku Żydom nie wolno było pokazywać się „podczas ostatnich trzech dni przed Wielkanocą […] z tego powodu, że część z nich […] nie ma oporów, by szydzić z chrześcijan, którzy kultywują pamięć o najświętszej Męce Pańskiej”. Agresywne zachowania tłumu jeszcze pogłębiały te podziały. Ludzie, rzucając kamieniami i tłukąc kijami w żydowskie domy, wyznaczali symboliczne granice getta, za którego murami Żydzi byli zmuszeni się ukrywać.

SERIA ROZ:POZNANIA

W serii roz:poznania prezentujemy przekrojowe opowieści o najważniejszych problemach współczesności, historyczne dociekania, których przedmiotem jest przeszłość, ale stawką – przyszłość, analizy społeczne i krytyczne interpretacje zjawisk w szeroko pojętej kulturze. Zawsze z nieoczywistej perspektywy.